Zaburzenia Snu
Zaburzenia snu są często spotykanym zjawiskiem często ignorowanym pomimo niebezpieczeństw, jakich mogą być przyczyną. Zaburzenia snu powodują zmęczenie, senność w ciągu dnia prowadzą do depresji, mogą być przyczyną nadciśnienia tętniczego, zawału mięśnia sercowego, udaru mózgu, a nawet śmierci. Są także przyczyną zmniejszenia wydajności w pracy w wyniku zmniejszenia aktywności procesów myślowych i zaburzeń w życiu rodzinnym i towarzyskim.
Podział zaburzeń snu:
• Niedobór snu z prawidłowa strukturą
• Zaburzenia oddechu
• Skurcze nocne gwałtowne ruchy wywołane nagłym skurczem mięśni, prowadzące do wybudzenia
Zespół niespokojnych nóg uniemożliwiający zaśnięcie lub powoduje wybudzenie ze snu.
• Narkolepsja.
Bezsenność spowodowana zaburzeniami rytmu dzienno-nocnego
Jednym ze sposobów oceny stopnia senności jest tzw. skala senności Epworth zawierająca zestaw odpowiednio dobranych pytań na temat okoliczności występowania senności.
Najczęściej występujące nieprawidłowości snu z zaburzonym oddechem:
• Chrapanie
• Bezdech senny
Wyżej wymienione zaburzenia mogą pogłębiać się w przypadkach zmęczenie, spożywania alkoholu, zażywania leków uspokajających, nadwagi.
Odpowiednio wczesne rozpoznanie i właściwe leczenie lżejszych stadiów zaburzeń snu zapobiega poważniejszym problemom zdrowotnym.
Chrapanie
Często występujące zaburzenie zwłaszcza u mężczyzn pomiędzy 30–60 rż. Odsetek ten waha się od 20-60%. W przypadku kobiet wartości te prezentują się odpowiednio 5% w wieku ok. 30 lat i 40% w wieku ok. 60 rż.
Około połowa populacji chrapiących ma obturacyjny bezdech w czasie snu lub zespół zwiększonych oporów górnych dróg oddechowych, co może być przyczyną podwyższonego ciśnienia krwi, zawału mięśnia sercowego, impotencji, udaru mózgu, depresji.
Chrapanie bez bezdechów bardzo często zaburza sen osobie dzielącej pokój czy łóżko z chrapiącym prowadząc do konfliktów i senności w ciągu dnia. Poranne objawy to ból gardła i obrzęk języczka, uczucie przeszkody w gardle suchość w jamie ustnej.
Bezdech to powtarzające się i trwające ponad 10 sekund wstrzymanie w trakcie snu. Stopień bezdechu określa się ilością zatrzymań (epizodów) na godzinę snu:
• Norma do 5 bezdechów na godzinę
• Bezdech łagodny 5–15 epizodów na godzinę
• Bezdech średni 16–30 epizodów na godzinę
• Bezdech ciężki >30 epizodów na godzinę
Najczęściej spotykany jest bezdech obturacyjny związany z zapadaniem się ścian górnych dróg oddechowych. Rzadziej występuje bezdech centralny, polegający na zatrzymaniu się odruchu oddechowego. Zdarzają się też bezdechy mieszane. Bezdech zwykle współistnieje z chrapaniem. Niepełny bezdech (ang. hypopnea) jest określany jako zmniejszenie o ok. 50% przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe bez zatrzymania oddechu.
Do czynników ryzyka zaliczamy:
• Otyłość, indeks masy ciała BMI powyżej 27, rozmiar kołnierzyka powyżej 45 cm,
• Anatomiczne zmiany górnych dróg oddechowych, powodujące ich zwężenie lub zapadanie się, (m.in. skrzywienie przegrody nosa, zaburzenia zastawki nosa, polipy nosa)
• Choroby endokrynologiczne
• Genetyczne wady twarzowo-czaszkowe
• Wiek.
Leczenie zachowawcze
Zalecenia dotyczą zwiększenia aktywności ruchowej, spadku masy ciała, unikanie napojów alkoholowych przed snem.
Zastosowanie wkładek doustnych jest w stanie zmniejszyć objawy chrapania i lekkie stany bezdechu u większości chorych (ok. 70%).
Inne drobne urządzenia ograniczające chrapanie to poduszki przeciw chrapaniu, pasy przeciw chrapaniu ASB, klipsy wewnątrznosowe.
Patrz www.e-zdrowysklep.pl / produkty
Aparaty wytwarzające w trakcie snu stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych.
CPAP (ang.continous positive airway pressure) składa się z maski połączonej ze sprężarką wytwarzającą ciągły strumień powietrza podawanego do drogi oddechowej chorego pod ciśnieniem, co zapobiega zwężeniom w drogach oddechowych. Urządzenie ma zastosowanie tylko w przypadku braku możliwości leczenia zabiegowego. Pozytywny efekt działania pojawia się bardzo szybko od pierwszego dnia jednak dla prawidłowego oddychania przez sen chory zmuszony jest do używania aparatu CPAP do końca życia.
O sposobie leczenia decyduje lekarz na podstawie przeprowadzonych badań.
Leczenie chirurgiczne